Travmaya Tutunmak
Travmalar, insanların yaşamlarında çok büyük etki yaratabilir. Farkedilmemiş ya da iyileştirilmemiş zorlayıcı duygusal yaşantılar ileriki dönemlerde kişi için olumsuz sonuçlar doğurabilir. Travmanın olumsuz etkilerinden biri de kişinin yaşadığı tüm olumsuzluklar için yaşadığı travmalara tutunması ama iyileşmek için adım atmamasıdır. Bu, insanların geçmişte yaşadıkları zorlayıcı duygusal yaşantıları kabullenememesi veya bunları anlayamamalarından ya da geçmişte yaşadığı travmaların etkisi altında kalarak, gelecekteki hayatlarının kontrolünü kaybetme korkusundan da kaynaklanabilir. Bu nedenle, insanlar geçmişte yaşadıkları travmaları bahane olarak kullanarak, gelecekteki hayatlarını olumsuz yönde etkileyebilirler.
Ancak insanlar geçmişte yaşadıkları zorlayıcı duygusal yaşantıları kabullenerek ve bunlarla nasıl başa çıkabileceklerini öğrenerek, geçmişte yaşadıkları travmaların etkisini azaltabilir ve gelecekteki hayatlarını daha olumlu hale getirebilirler. İnsanların geçmişte yaşadıkları travmaları kabullenmeleri ve bunlarla nasıl başa çıkabileceklerini öğrenmeleri, iyileşme sürecine yardımcı olabilir.
Geçmişte yaşanan travmaları kabul etmek, onlarla nasıl başa çıkabileceğine dair ilk adım olarak görülebilir. Geçmişte yaşadıklarını inkar etmek veya onlardan kaçmaya çalışmak, iyileşme sürecini geciktirebilir.
Olumlu düşünme de insanların geçmişte yaşadıkları travmaların etkisini azaltmaya yardımcı olacaktır. Olumsuz düşünceleri olumlu düşüncelerle değiştirmek, insanların gelecekteki hayatlarını daha olumlu hale getirmeye yardımcı olur.
Bu öneriler, geçmişte yaşadıkları travmalara takılıp kalmamaya çalışan insanlar için yardımcı olabilir. Ancak, her insanın iyileşme süreci farklıdır. En önemlisi, insanların kendi ihtiyaçlarını ve rahat hissettikleri yöntemleri bulmaları ve onlara uygun bir şekilde hareket etmeleridir. Bu nedenle, kendi iyileşme yollarını bulmak için bir uzman desteğine başvurulması sürece katkı sağlayabilir.
Travma Nedir?
Genel bir tabirle travma kişinin hayatının bir döneminde insan eliyle ya da doğa olaylarıyla başına gelmiş, olması istenmeyen, fiziken, ruhen yada ikisi birlikte kişide olumsuz etkiler bırakmış olaylar yada konular olarak adlandırılabilir. Ağır bir hastalık geçirmek, sevilen birini kaybetmek, sevilen bir eşyayı kaybetmek, deprem, yangın gibi doğal afetlere maruz kalmak, kaza geçirmek, tacize uğramak, şiddet görmek ve bunlara benzer pek çok durum travmaya sebebiyet verebilir. Aynı durumlar her insanda farklı tepkilere yol açabileceği gibi, kimi insanlarda çok ciddi sonuçları olan bazı olaylar, kimi insanların hiç etkilenmeden atlatabileceği durumlar da olabilir. Yaşanan durum ve dozajı her ne olursa olsun yaşanan olaydan ötürü kişi huzursuzluk duyuyor, hayat akışına adapte olmakta zorlanıyor ve bu durumun etkilerini üzerinden yıllar geçse dahi hayatının devamında yaşamaya devam ediyorsa bu durum o kişi için travmadır diyebiliriz. Travmalar aynı parmak izleri gibi kişiye özel ve biriciktir.
Her insanın olaylara karşı vereceği tepkiler, durumları karşılama şekli, devamında nasıl bir etkileşim olacağı elbette birbirinden farklı değerlendirilmesi gereken durumlardır. Bahsettiğimiz gibi bir kişide ciddi bir sorun yaratan durum, diğer kişinin tepki vermemesi ile sonuçlanabileceği gibi, bu duyguları bastırarak dışarıya yansıtmayacağı anlamına da gelebilir. Kişinin hiç tepki vermemesi her zaman o durumdan etkilenmediği anlamına da gelmez. Genel kanıda iyileşme sürecinin başlaması için kişide bu tepkilerin gözlemlenebilir olması ve kendinde olan sıkıntıyı farketmesi daha doğru bir durumdur. Aksi taktirde duyguların uzun süre bastırılması, kabullenme ve çözüm sürecinin de uzamasına neden olacaktır.
Travma Zamanla Geçer mi?
Kişinin yaşadığı duruma bağlı ve kişiden kişiye değişmekle birlikte evet travma süreçlerini kişinin zaman içerisinde atlatabilmesi mümkündür. Burada önemli olan detay gerçekten sürecin atlatılmış olup olmadığını anlamaktır. Duyguları bastırmak, olmamış gibi davranmak yada inkar etmek de iyileşme süreci önünde çok ciddi bir engel olduğu gibi, geç kalınması da çözüm sürecinin seyrini uzatacaktır. Bu yüzden yaşanan bir travma sonrası psikolojik destek almak, daha sağlıklı bir süreç yaratacaktır.
Travma Tekrarlar mı?
Travmatik durumun yaşayan kişide bıraktığı etkiler, eğer uygun bir şekilde çözüme ulaştırılmaz ise maalesef bir ömür boyunca etkileri görülebilir ve kişi hayatının her alanında bu konuda zorluk çekebilir. Yaşanan olumsuz bir olay sonrasında kişi kendi hayatında birebir aynı konularda olmasa bile yaşadığı durumun etkilerini görmeye devam edebilir. Her bir örnekte daha çok yıpranabilir ve kendisini büyük bir buhranın içerisinde hissedebilir.
Kimi zaman da önceden yaşanan travma kişinin hayatında farklı örnekler içerisinde kendisini gösterebilir. Yani yaşanan farklı bir olay illa ki tekrar kendi başına geldiğinde değil ,sevdiği birinin başına geldiğinde de travmasını tetikleyebilir. Bu gibi durumlar kişiye kendi hayatında olumsuz duyguların eşlik etmesine ve bir zaman sonra bu duygudan kurtulamayacağı hissine sebep olur. Travma sonrası süreçlerin uzman bir psikolog eşliğinde doğru şekilde terapi edilmesi, ilerleyen süreçlerde farklı bir konudan ötürü tekrar tetiklenmesinin önüne geçilmesine de yardımcı olacaktır.
Kendine Koşulsuz Değer Vermek blog yazımız da ilginizi çekecektir.
Travma Alışkanlığı
Geçmiş travmalar kişinin yaşamı boyunca karşısına çıkabilir ve ruhen kişiyi olumsuz yönde etkileyebileceği gibi bedenen etkileri de görülebilir. Kişinin yaşamı ve kararlarına doğrudan etki eden olaylar dışında, bir de kişinin bu travmaya bağlı sonuçları alışkanlık edinmesi durumu söz konusudur. Bu durum iyileşme süreci yada kişinin kendinde kabul görmeyen davranışlarını kabul ettirme şeklidir.
Süregelen davranışlar için aynı konuları örneklemek, bu yüzden kendi yaptırımlarını kısıtlamak ve bilinçli yada bilinçsiz yaşanan tüm durumlar için geçmiş travmaları öne sürmek de travmaya tutunmak olarak adlandırılabilir.
Kişi kendi hareketlerinin sorumluluğunu almak yerine geçmiş olaylara atıfta bulunarak bahaneler üretiyorsa esasında bu travmayı hayatında tutarak olumsuz durumların sebebi olarak gösterebilir. Bu da maalesef bir süre sonra travma bağımlılığına neden olacak ve kişinin travmasını atlatmasını zorlaştıracaktır. Bu durumun olumsuz diğer tarafı da zaman içerisinde insan davranışlarında kendisine çok ciddi yer edinmesidir. Çocuklukta yaşanan bir olay belki 20-30 yıl sonra yetişkinlik dönemi içerisinde bahane olarak öne sürülebilir.
Burada anlatılmak istenen konu, kişinin geçmişten travmalar taşıyabileceğidir. Elbette ki çocuklukta yaşanan bir konu 20-30 yıl sonrasında kişinin hayatında hala bir etkiye sahip olabilir. Bu da travmanın çözülmesi yerine bastırılmasından kaynaklanır. Ancak bazı durumlarda kişi bu travmasını kendisine kalkan olarak kullandığından bilinçsizce, çözüme ulaşması sürecini de reddeder ve yetişkinlik dönemindeki örneklerinin de sorumluluğunu bu travmaya yüklemeyi alışkanlık haline getirir.
Travmaya Takılıp Kalmaktan Kurtulabilir miyiz?
Öncelikle mutlaka kendimizde yada çevremizde bu tarz örnekler mutlaka görmüşüzdür. Travmaya tutunmak, genellikle sorumluluk duygusundan kaçmak ve yaşanan huzursuz ruh haline bahane olarak kullanılabilir. Bunu bir yaşam alışkanlığı haline gelmeden önce giderebilmek için mutlaka travma sonrasında uzman psikolog eşliğinde terapi seansları yapılması gerekir. Bunun için geç kalınmış zaman diye birşey yoktur. Tüm hayatınız boyunca bu süreci yaşamak ve sorumlulukları esasında çözüme ulaştırılabilecek bir olumsuzluğa yıkmak yerine, bunu hayatınızdan tamamen çıkarmak, iyileşme sürecininin de ilk ve en önemli adımı olacaktır.
Travma ile Yüzleşmek
Travma yaratan durumlar her ne kadar kişinin tekrar hatırlamak ve yaşamak istemeyeceği durumlar olsa da psikolojik olarak çözüme ulaştırılması sürecinde travmayı kabullenmek, nasıl bir hasara yol açtığını anlamak ve çözümüne yönelik doğru adımları atmak için yüzleşmek gerekir. Böylece bu olumsuz anılar görmezden gelinmek yerine sindirilebilir, kabul edilebilir ve terapi süreciyle birlikte kişilerin hayatında olumsuz bir durum olmaktan çıkabilir. Diğer türlü reddederek, görmezden gelerek ve inkar ederek travmanın olumsuz etkilerinden kaçmaya çalışmak, hayatımız boyunca tekrar tekrar karşımıza çıkmasına ve her seferinde giderilmesi daha zor durumlarda kalınmasına neden olur.
Yüzleştiğimiz acılarımız ve travmalarımız bizi büyütüp olgunlaştırarak yeniden yaşama bağlar, güçlendirir, ilişkilerimizi ve en önemlisi kendimizle olan ilişkimizi iyileştirir.